Zaburzenie stresowe pourazowe (PTSD) to jedno z zaburzeń lękowych, którego objawy mogą pojawić się jako skrajnie silna reakcja człowieka na wydarzenia przekraczające jego możliwości poradzenia sobie i adaptacji po danym wydarzeniu. Co może powodować PTSD?
Czynnikami zagrażającymi rozwinięciem się PTSD może być na przykład bycie świadkiem wydarzeń związanych z morderstwem, torturami bądź uszkodzeniem ciała, przestepstwa wobec wolności seksualnej, kataklizmy, znęcanie psychiczne lub fizyczne a także śmierć bliskiej osoby czy różnego rodzaju wypadki. Zawody szczególnie narażone na ludzką krzywdę także mogą być w grupie ryzyka z powodu powtarzalności i częstego narażania na nieprzyjemne szczegóły i obcowanie z ludzką krzywdą (strażak, policjant, lekarz itd).
Zespół stresu pourazowego został wyodrębniony w latach 70 XX wieku jako jedno z zaburzeń lękowych, głównie w wyniku przeżyć wojennych i ich wpływu na stan psychiczny.
Objawy mogą pojawić się nawet kilka tygodni lub miesięcy po danym wydarzeniu. Najczęściej należą do nich natrętne i ciągle powracające myśli, traumatyczne sny i flashbacki (ponowne przeżywanie sytuacji w postaci wspomnień, impulsów). Często dochodzi do tego psychiczne i emocjonalne odrętwienie, poczucie odrealnienia od rzeczywistości oraz nieufność i podejrzliwość.
Pacjenci mogą być w stanie drażliwości i roztrzęsienia, które wiążą się z brakiem koncentracji, nadmierną czujnością i poczuciem ciągłego zagrożenia. Towarzyszą im niejednokrotnie silne napady lęku, myśli samobójcze oraz unikanie sytuacji choćby zbliżonych do przebytej traumy.
W leczeniu zespołu stresu pourazowego najczęściej stosowana jest psychoterapia, bywa że połączona z leczeniem farmakologicznym. Terapia powinna być rozpoczynana jak najszybciej po traumatycznym doświadczeniu, którego celem jest to, aby pacjent zaczął funkcjonować podobnie do swojego stanu sprzed wydarzeń.